TJKNIN SESİ EKİM 2022

41 TJK’NIN SESİ EKİM 2022 Aygırların ağzındaki diş sayısı 40 - 42 arasındadır. Kısraklarda ise, 36 ila 40 adet diş bulunur Pek çok memeli hayvan gibi atlar da yaşamları boyunca süt dişleri ve kalıcı dişler olmak üzere iki diş grubuna sahip olurlar. İnsanlarda da olduğu gibi atların da süt dişleri geçicidir. İlk ön kesici süt dişi, tay doğmadan önce çıkar. Dolayısıyla tay doğduğu zaman, en önde ilk süt dişi görülebilir. En son süt dişi ise, tay yaklaşık 8 aylık olunca çıkar. Tay 2.5 yaşına gelince bütün süt dişlerinin yerini kalıcı dişler almaya başlar. 5 yaşındaki bir yarış atının tüm kalıcı dişleri çıkmıştır. Aygırların ağzındaki diş sayısı 40 - 42 arasındadır. Kısraklarda ise, 36 ila 40 adet diş bulunur. Kısrakların daha az dişe sahip olmalarının nedeni, aygırlardaki köpek dişlerinin onlarda daha seyrek görülmesidir. Köpek dişleri genellikle erkek atların ağızlarında bulunur. Bundan dolayı aygır ve iğdiş atlarda köpek dişleri vardır. Alt çenedeki köpek dişleri normal olarak at dört yaşındayken, üst çenedeki köpek dişleri ise beş yaşındayken çıkarlar. Doğal yaşamda aşım mevsiminde aygırlar, kısraklar için rekabete girişerek dövüşürler. Kavga sırasında rakibini ısırmak için köpek dişlerini kullanırlar. Aynı zamanda köpek dişlerinden çiğneme fonksiyonu amacıyla da yararlanılır. İlginç bir durum olarak, kısrakların beşte birinde köpek dişi çıkabilir. Fakat aygırlardakine oranla genellikle çok küçüktür. Kurt dişi, hem aygırlarda hem de kısraklarda çoğunlukla üst çenede premolar denilen ve öğütücü görevi olan küçük azı dişinin hemen ön tarafında bulunur. Çiğneme fonksiyonuna katılmaz. Bir görevi olmayıp, atın evrimi sonucu körelmiş ve kalıntı durumuna gelmiştir. Kantarma demiri atın ağzına takıldığı zaman, köpek dişlerinin arkasına yerleştirilir ve çoğunlukla kurt dişlerine çok yakın yer alırlar. Kantarmanın kurt dişlerine yakın olup bazen ona değmesi atı rahatsız eder ve ağrı verebilir. Bu nedenle kurt dişlerinin çekilmesi önerilir. Köpek dişlerinin kalması herhangibir sorun yaratmaz. Kurt dişleri, köpek dişlerine göre çok daha erken yaşta, tay yaklaşık 6 ila 8 aylıkken çıkabilir. Ağız içinde pek çok değişik yerde, hatta beklenmedik bölgelerde de çıktığı görülmüştür. Atlarda köpek dişi sayısı ikidir. Buna karşın atların ağzından 8 adete kadar kurt dişi çekildiği bildirilmiştir. Kurt dişlerinin diş etine kök bağlantıları olmadığı için zayıf yapıdadırlar ve kolaylıkla çıkarılabilirler. Yarış atlarında her yaşta görülen bazı yaygın diş sorunları ortaya çıkmaktadır. Aşınma bozukluğundan dolayı ağızın arka tarafındaki öğütücü dişlerin keskin ve sivri çıkıntıları, yanaklarda ve dilde derin kesiklere ve ciddi yaralanmalara neden olur. Söz konusu keskin kısımlar, dişin yüzeyini kaplayan, kalsiyum ve diğer mineralleri içeren, sert yapıdaki diş minesi denilen tabakadan oluşmaktadır. Zamanı geldiği halde düşmeyen süt dişleri, alttan gelen kalıcı dişin üzerinde bir şapka gibi durur. Buna atçılar arasında kapak adı verilir. Düşmeyen kapaklar yüzünden ağızını tam kapatamayan at rahatsız olur. Yem yemesini engeller. Koşum takımının veya binek başlığının bir parçası olan gem, kantarma veya ağızlık demirinin kurt dişine sürtünmesi huzursuzluk verir. Alt ve üst çenedeki öğütücü dişlerin kanca şeklinde oluşu, uzun ve keskin köpek dişinin kantarma demirine takılması ve onu engellemesi, kırılmış veya dökülmüş dişler, anormal veya düzgün olmayan ısırma yüzeyi, çok fazla aşınmış dişler, normalden uzun dişler, mikrop kapmış dişler ve diş etleri, doğuştan gelen kusurlardan veya ağır yaralanmalardan dolayı dişlerin aynı sırada olmayışı, diş seviyelerinin altlı üstlü oluşu ve diş eti hastalıkları en çok karşılaşılan sorunlardandır. Doğumdan itibaren görülen kusurlardan maymun ağızlı veya papağan ağızlı atlarda da diş ve diş eti sorunları daha sık olabilir. Dişlerinden sorunlu yarış atlarının ağız bölgesinde belli belirsiz ağrı ve bölgesel tahriş, irkilme, hafif huzursuzluk, sinirlilik veya keyifsizlik gibi çok belirgin olmayan

RkJQdWJsaXNoZXIy ODAzNjM=