140 Yar›ş & Yetiştiricilik 2022 Güneşte kurutulmuş otlar D vitamini açısından iyi birer kaynaktır. Fakat A vitamininde olduğu gibi, zaman geçtikçe değerleri azalır. Önerilen miktarın en az on katı kadar D vitamini verilmesi zehirlenme belirtilerinin görülmesine neden olur. Genel zayıflık, ağırlık kaybı, kan damarlarında, kalpte ve diğer yumuşak dokularda kireçlenmeler ile kemiklerde anormallikler ortaya çıkar. Blanket ve benzeri örtüler kullanılarak gün boyunca padokta bulunan atların gövde ve boyunları örtülmüş, bu durumun atlarda D vitamini sentezlenmesini azaltıp azaltmadığı araştırılmıştır. Her gün kan tahlili yapılarak, örtülü ve örtüsüz gruptaki atların D vitamini düzeyleri ölçülmüştür. Örtülü olanların D vitamini düzeyleri diğer gruptakilere göre biraz düşük çıksa da aralarında dikkate değer bir fark bulunamamıştır. Bu arada yeşil otlar ile alınan D vitamini de kandaki düzeyin artmasına katkı yapmıştır. Sonuç olarak atların üstleri örtülü de olsa D vitamini sentezi için her gün güneşlenmeleri gerekmektedir. Genellikle adı, selenyum ile birlikte anılan E vitamini (Tokoferoller: Alfa, Beta, Gama Tokoferol ve Tokotrienoller), bu mineral yardımı ile iskelet kaslarını ve sinir sistemini korur. E vitamini eksikliği kışın süt veren kısraklarda ve vitamin katkısı yapılmamış kuru ot ile beslenen atlarda ortaya çıkar. Antrenmanda olan ve yarış koşan atlar ile yağ oranı yüksek yemler ile beslenen atların E vitamini gereksinimi artar. Her kilogram canlı ağırlık için günlük E vitamini gereksinimi 1 - 2 ünite olarak bildirilmişse de gebelik, süt verme ve aşım sezonundaki aygırlar için bu sayılar iki katına çıkarılmalıdır. Atlara aşırı miktarda E vitamini verilmesi A vitamini eksikliğine neden olabilir. Tüm sağlıklı atların kör ve kalın bağırsaklarında yaşayan yararlı mikroorganizmalar, atın gereksinim duyduğu K vitaminini sentezleyebilirler. K vitamininin K1 (Filokinon) ve K2 (Menakinon) adları ile bilinen iki türü vardır. Bağırsak hastalıklarında bağırsaktaki mikroflora bozulduğu zaman, kanama ve zehirlenmelerde atlara K vitamini verilir. Esas olarak kanın pıhtılaşmasında rol aldığı için eksikliği durumunda çeşitli dokularda kanamalar görülebilir. Erişkin atlar, karaciğerlerinde glikozdan C vitamini (Askorbik asit) sentezleyerek gereksinimlerini karşılayabilirler. Bununla birlikte yolculuk ve sütten kesilme gibi fiziksel ve psikolojik stres durumlarında C vitamini katkısı gerekebilir. Stres yaşamayan sağlıklı atlara uzun süre C vitamini verilirse, karaciğerdeki sentezi azalabilir. B grubu vitaminlerin büyük bir kısmı atların kör ve kalın bağırsaklarında sentezlenir. Rasyonda iyi kalitede otlar ve taneli yemler bulunması, B grubu vitaminlerin önemli bölümünü karşılar. B1 adını verdiğimiz Tiyamin de bunlardan biridir. Bağırsaklardaki yararlı bakteriler tarafından üretilen B1 vitamininin yaklaşık olarak dörtte birinin emildiği ve atın dokularında kullanıldığı saptanmıştır. Çok kaliteli otlar ve taneli yemler ile beslenmeseler de yarış atlarında B1 vitamini eksikliği ender görülür. Ancak tiyaminaz adlı enzimi içeren bitkileri yiyerek zehirlenen atlarda akut eksiklik ortaya çıkar. Günlük tüketilen yemin kuru maddesinde kilogram başına taylar için 3 mg., yetişkin atlar için 5 mg. tiyamin olması yeterlidir. Damar içi yolla kullanımı ters etki yapabileceği için B1 içeren katkılar yeme karıştırılabilir.
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAzNjM=