2025_Ocak

Tebrikler Serdal Adalı Sayfa 10 O Bir Efsane: Karayel Sayfa 22 Geçmişten Günümüze Sahalarımızın Centilmenleri Sayfa 52 ISSN1308-3988 OCAK 2025 - SAYI 303 - TÜRKİYE JOKEY KULÜBÜ AYLIK RESMİ DERGİSİ

Yayın Yönetmeni MEHMET BİLBAŞAR mbilbasar@tjk.org Sorumlu Yazı İşleri Md. / Editör HASAN ALİ SAY hsay@tjk.org Yazar MEHMETCAN KANIK mkanik@tjk.org Sanat Yönetmeni ÖZGÜN TOPALLIOĞLU otopallioglu@tjk.org Fotoğraf Sanatçısı KADİR ÇİVİCİ kadirc@tjk.org Grafik Tasarım BERKAY EFE grafik@tjk.org Fotoğraf Düzenleme HÜSEYİN KOÇAK Reklam & Pazarlama AYBEGÜM CANBOLAT acanbolat@tjk.org 0212 414 65 33 Dağıtım / Abone 0212 414 66 19 Yönetim Yeri Protokol ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Ekrem Kurt Bulvarı, Bakırköy / İstanbul 0212 414 66 03 Yayın Türü Yerel Süreli Yayın / Aylık Baskı: Promat Basım Yayın San. ve Tic. A.Ş 0212 622 63 63 Sahibi Türkiye Jokey Kulübü adına SERDAL ADALI AYLIK DERGİ OCAK 2025 m SAYI 303 ISSN 1308-3988 At Sağlığı Hong Kong Uluslararası Yarışları Pedigri Ne Anlam İfade Eder? - 2 Yeni Aygırlarımızdan Bathrat Leon 2024 Yılının Lider Jokeyi: Vedat Abiş 28 48 60 30 58 42 TJK 12. Resim Yarışması Sergileri

Serdal Adalı Türkiye Jokey Kulübü Yönetim Kurulu Başkanı Atçılık camiamızın saygıdeğer mensupları, Sözlerime, 21 Aralık Cumartesi günü aramızdan ayrılıp, ebediyete intikal ederek camiamızı derinden üzen, Kulübümüz Asli Üyesi, kıymetli büyüğümüz Orhan Tanatar’a Allah’tan rahmet, değerli Tanatar Ailesi’ne başsağlığı ve sabırlar dileyerek başlamak istiyorum. Ruhu şad olsun. 2025 yılının ilk sayısında sizlerle buluşurken öncelikle hepinizin yeni yılını kutluyor, başta sağlık olmak üzere, mutlu ve başarılı bir yıl diliyorum. Tümatçı dostlarımızın da nice büyük başarılar kazanabilmelerini ve atlarının ayaklarının her daim düz basmasını temenni ediyorum. Türkiye Jokey Kulübü Dernek ve İktisadi İşletmelerinin 2025 yılı bütçeleri ve tüzük tadili ile alakalı Olağan Genel Kurul Toplantısı, 52 Asli Üyemizin katılımlarıyla 21 Aralık Cumartesi günü gerçekleşmiş, ayrı ayrı oylamaya sunulan söz konusu yeni yıl bütçeleri oy birliği ile kabul edilmiştir. Bu vesileyle Genel Kurulumuza teşrif eden saygıdeğer Asli Üyelerimize şükranlarımı sunuyor, toplantıda alınan kararların Kulübümüz ve atçılık camiamız adına hayırlı olmasını diliyorum. 2025 yılından itibaren yetiştiricilerimize hizmet vermek üzere aygır stokumuza dahil ettiğimiz iki yeni isim olan Time Test ve Bathrat Leon adlı aygırlarımız sırasıyla 7 Aralık Cumartesi ve 23 Aralık Pazartesi günleri ülkemize gelmiş bulunmaktadırlar. Ülkemiz atçılığına ve yetiştiriciliğine hayırlı ve uğurlu olsun. Bunların yanında dört sezon boyunca Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan Lane’s End Harası’nda aşım yapan Daredevil isimli aygırımız da 2025 yılı aşım sezonu itibarıyla yetiştiricilerimize hizmet vermek üzere 6 Aralık Cuma günü ülkemize geri dönmüş bulunmaktadır. Kulübümüz tarafından düzenlenen 12. Resim Yarışması Sergisinin geçen ayki durakları Adana ile İzmir oldu. Yoğun bir ilgiyle karşılaşan her iki sergimize katılım gösteren protokole ve sanatseverlere teşekkürlerimi iletiyorum. Karşılıklı koşu programlarımız kapsamında Aralık ayının ilk günü Malezya’da Kulübümüz adına gerçekleşen Jockey Club of Türkiye Trophy’yi, Aeras isimli safkan kazanırken, 14 Aralık günü Arjantin’de Kulübümüz adına koşulan Jockey Club of Türkiye’yi ise Narayana adlı tay kazanma başarısını gösterdi. Tüm ekipleri tebrik ediyor, Arjantin’de koşulan yarış sonrası ilgililere ödüllerini takdim eden Türkiye Cumhuriyeti Buenos Aires Büyükelçiliği Müsteşarı Sayın Can Kanadoğlu'na da şükranlarımı iletiyorum. Beşiktaş Jimnastik Kulübü Başkanlık seçimleri sürecinde şahsıma gösterdikleri destekleri için camiamızın tüm değerli mensuplarına teşekkür ederek sözlerimi sonlandırıyor, hepinize sağlıklı ve mutlu günler dileyerek sevgi ve saygılarımı sunuyorum.

4 • www.tjk.org • GENEL KURUL TOPLANTISI •

5 Türkiye Jokey Kulübü • • GENEL KURUL TOPLANTISI • Kulübümüz Dernek ve İktisadi İşletmelerinin 2025 yılı Bütçeleri ve Tüzük Tadili ile ilgili Olağan Genel Kurul Toplantısı 21 Aralık 2024 Cumartesi günü saat 10.30’da Renaissance Polat İstanbul Hotel’de 52 Asli Üyemizin katılımlarıyla gerçekleşti. Toplantı, Yönetim Kurulu Başkanımız Serdal Adalı’nın açılış konuşmasıyla başladı.

6 • www.tjk.org "Divan Kurulumuzun muhterem Başkanı ve Üyeleri, Kulübümüzün saygıdeğer Üyeleri, Yönetim Kurulumuzdaki değerli çalışma arkadaşlarım, Basınımızın güzide temsilcileri; Kulübümüz Dernek ve İktisadi İşletmelerinin 2025 Yılı Bütçeleri ve Tüzük Tadili ile ilgili Olağan Bütçe Genel Kurul Toplantımıza hepiniz hoş geldiniz diyor ve hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum. Genel Kurulumuzun, Kulübümüz ve sektörümüz için hayırlı olmasını diliyorum. Son 3 dönemi art arda olmak üzere, 5 dönemdir büyük bir onurla taşıdığım Başkanlık unvanına layık gördüğünüz; bu camiada yetişmiş, içinizden gelen bir kardeşiniz olarak hep şuna inandım ve her fırsatta da ifade ettim: Atçılık sektörümüz, çok büyük potansiyele sahip olup büyümeye çok açık olan ve de geleceği çok parlak bir sektördür. Yönetim olarak göreve geldiğimiz ilk günden itibaren vizyon olarak benimsediğimiz ve her fırsatta dile getirdiğim gibi; yapmış ve yapmakta olduğumuz tüm çalışmalarımızın temel amacının, atçılığımızın dünya standartlarında icra edilmesini temin amacıyla gerekli tüm adımları atmaktır. Bugünkü gündemimiz 2025 yılı bütçemiz ve tüzük tadili olduğundan ötürü bu hususlara girmiyorum. Bu amaç doğrultusunda; bugüne kadar attığımız adımların somut örneklerini, detaylarıyla önümüzdeki yıl Mayıs ayında yapacağımız Faaliyet Genel Kurulunda size sunacağım. Ancak, çok yakın zamanda başlattığımız ve 74 yıllık tarihimizdeki ilklerden biri olan Sabit İhtimalli Bahis ile ilgili çok kısa bilgi vermek isterim. Özelleşme süreci nedeniyle Bahis Sistemi ve terminallerinin yenilenmesini yıllardır ötelediğimiz için sabit ihtimalli bahis de doğal olarak ertelediğimiz yeniliklerden biriydi. Bahis sistem ve terminallerimizi Haziran ayında sorunsuz biçimde yenilememizin ardından 26 Kasım tarihinde sabit ihtimalli bahisi başlattık. Geçiş sürecinde sadece ganyan oyunu için ve sadece Amerika yarışları ile başladık. 30 Aralık tarihinde İngiltere'yi dahil ediyoruz. 2025 Ocak ayı içerisinde ülkemiz yarışları ve diğer bahis topladığımız yurt dışı yarışlar üzerine de sabit ihtimalli bahis oynanabilecek. Şubat ayı itibariyle de ikili başta olmak üzere diğer bahis çeşitlerini adım adım devreye almak amacındayız. Peki, geçen 1 aydan daha kısa bir süre içinde nasıl bir satış performansı elde ettik, size kısaca ondan bahsedeyim: Amerika yarışlarının bizim saatimize göre akşam geç saatte koşulması ve ganyan bayilerinde o saatte yarışsever kalmaması nedeniyle normalde toplam satışımıza %44 katkı veren ganyan bayilerimizin sabit ihtimalli bahis satışına katkısı ise sadece %6 oldu. Bu dezavantaja rağmen, neredeyse sadece sanal bayi ortamından yapılan satışlar ile 1 aydan kısa bir süre içinde toplam Ganyan satışında %60'lık satış artışı sağlandı. Yerli yarışlarımız ve daha erken saatte koşulacak yurt dışı yarışlarda da sabit ihtimalli bahisi başlattığımızda ganyan bayilerinin de katkısıyla bu artış oranının %100'ü aşacağı öngörülmektedir. Bu ve benzeri satış arttırıcı uygulamalarımız ile 2024 yılı için %100 ile bütçelediğimiz satış hedefimizin %115 olarak gerçekleşeceğinin de müjdesini vermek isterim. Tüm atçılık camiamız için hayırlı, uğurlu olsun. Bu vesileyle Beşiktaş seçimleri süresince vermiş olduğunuz desteğe ve anlayışınıza, geçirdiğimiz bu süre zarfında yokluğumu aratmayan Yönetim Kurulu arkadaşlarıma ve her zaman olduğu gibi mesai, tatil gözetmeksizin görevlerini en iyi şekilde yapan başta Genel Müdürümüz olmak üzere tüm profesyonel arkadaşlarıma çok teşekkür ediyorum. 2025 yılının tüm camiamız ve ülkemiz için sağlıklı, güzel bir yıl olmasını, Genel Kurulumuzun da Kulübümüz ve sektörümüz için hayırlı olmasını diler, hepinize saygılar sunarım." Yönetim Kurulu Başkanımız Serdal Adalı • GENEL KURUL TOPLANTISI •

7 Türkiye Jokey Kulübü • DİVAN KURULU: Balkar Balkaroğlu / Dr. Hayrullah Doğan / Mete Albayrak / Behçet Homurlu / Duygu Fatura Genel Sekreterimiz Gülnur Gülerce Asli Üyemiz Cüneyt Çalıcıoğlu Eski Yönetim Kurulu Başkanlarımızdan Yasin Kadri Ekinci Asli Üyemiz Tekin Arslanca Toplantıda Divan Başkanlığına eski Yönetim Kurulu Başkanlarımızdan Behçet Homurlu, Divan Üyeliklerine ise Duygu Fatura, Mete Albayrak, Dr. Hayrullah Doğan ve Balkar Balkaroğlu seçildiler. Toplantının açılışında; devletimizin kurucusu Ulu Önder Atatürk, silah arkadaşları ve aziz şehitlerimiz ile Türkiye Jokey Kulübü ve tüm atçılık camiasından ebediyete intikal etmiş olan üyelerimizin manevi huzurunda saygı duruşunda bulunuldu, ardından İstiklal Marşı okundu. Yönetim Kurulu Başkanımız Serdal Adalı’nın açılış konuşmasının ardından Genel Sekreterimiz Gülnur Gülerce, Türkiye Jokey Kulübü Dernek ve İktisadi İşletmelerinin 2025 yılı gelir gider tablosu ile yatırım bütçelerini Genel Kurul ile paylaştı. Sunumdan sonra sırasıyla eski Yönetim Kurulu Başkanlarımızdan Yasin Kadri Ekinci, Asli Üyelerimiz Cüneyt Çalıcıoğlu ve Tekin Arslanca, Yönetim Kurulu Üyelerimiz Ahmet Özbelge ve Selman Taşbek ile Asli Üyemiz Mete Aysal birer konuşma yaptı. • GENEL KURUL TOPLANTISI •

8 • www.tjk.org Yönetim Kurulu Üyemiz Ahmet Özbelge Yönetim Kurulu Üyemiz Selman Taşbek Asli Üyemiz Mete Aysal Kulübümüz Dernek ve İktisadi İşletmelerinin 2025 yılı bütçeleri ayrı ayrı oylamaya sunuldu. Oylamaya sunulan söz konusu bütçeler oy birliğiyle kabul edildi. Türkiye Jokey Kulübü 2025 yılı Bütçe ve Tüzük Tadili ile ilgili Olağan Genel Kurul Toplantısı gündeminin 6’ncı maddesi uyarınca, dernek tüzüğünün muhtelif maddelerinde yapılan değişiklik önerileri görüşüldü ve söz konusu öneriler oylanarak karara bağlandı. Dilek ve öneriler gündem maddesinin ardından 2025 yılı Bütçe ve Tüzük Tadili ile alakalı Genel Kurul Toplantısı sona erdi. • GENEL KURUL TOPLANTISI •

9 Türkiye Jokey Kulübü • YÖNETİM KURULU: Kerem Alkan / Selman Taşbek / Gülnur Gülerce / Serdal Adalı / Adil Mert Kaya / Hakan Yücetürk / Halid Milli GENEL MÜDÜRLÜK: Ahmet Kılınç / Tuncel Aydın / Burak Konuk / Murat Kuluöztürk / Mehmet Şirin Bozkurt • GENEL KURUL TOPLANTISI •

10 • www.tjk.org Kulübümüzün değerli Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Serdal Adalı ülkemizin en güzide spor kulüplerinden biri olan Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün (BJK) 29 Aralık 2024 Pazar günü gerçekleştirilen seçimlerinde 8901 oy alarak Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün 36. Başkanı seçilmiştir. Türkiye Jokey Kulübü ve büyük atçılık ailesi olarak Yönetim Kurulu Başkanımız Sayın Serdal Adalı'yı canıgönülden tebrik ederiz. • AKTÜEL •

11 Türkiye Jokey Kulübü • Asli Üyemiz Zekeriya Aydın'a kupasını İzmir Valisi Dr. Süleyman Elban takdim etti. G3 İzmir Vali Koşusu bu yıl 13 Arap atının katılımı ile gerçekleştirildi. Şirinyer Hipodromu’ndaki koşu 1600 metre kum pistteydi ve Altıntepe ilk şansı alan safkandı. Altıntepe’nin İzmir’de katıldığı yarışlarında her zaman tabelanın içinde kendisine yer bulduğunu görmekteyiz. Altıntepe İzmir’deki ilk birinciliğini ise bugünkü Vali Koşusu’nu kazanarak elde etmiş oldu. Koşunun başlaması ile birlikte Dayanıklı Tay öne çıkıp tempoyu veren safkan oldu. Son 800’e gelinceye kadar hemen arkasında yer alan Hulki ve Sultan Nene önünde kaçan Dayanıklı Tay bu metrelerden sonra farkı açtı. Öndeki liderin hızlanması ve farkı açmasıyla gerideki diğer atlar da harekete geçtiler. Grubun ortasında yer alan Altıntepe de dışa açılarak son 400 metrede atağa kalktı. Beyazışık, Kayafatih gibi rakipleriyle öndeki Dayanıklı Tay’a yaklaşan Altıntepe bir anda akıcı bir şekilde üstünlük kurdu. Son metrelere liderliği almış şekilde önde giren Altıntepe 4 boy fark ve 1.48.76 derece ile yarışı kazanırken Colega ikinciliğe, Beyazışık ise üçüncülüğe yerleştiler. Dayanıklı Tay ile Darlöy tabelayı tamamladılar. Altıntepe Gökhan Kocakaya ALTINTEPE - 1.48.76 [Özgünhan - Bilana / Yalaz] S: Abdurrahman Altın Y: Murat Altın A: Ferhat Altın J: Gökhan Kocakaya Colega [Uçanbey - Kızıl Göz / Kara Yağız] S: Faruk Ateş Y: Faruk Ateş A: Mustafa Kaya J: Mertcan Çelik Dayanıklı Tay [Bilgin - Gülruhsar / Tamerinoğlu] S: Mehmet Ali Akdağ Y: Karacabey Tarım İşl. A: Hıdır Durmuş J: Erhan Aktuğ Beyazışık [Altaha - Kızılgüneş / Tamerinoğlu] S: Sabri Aksu Y: Anadolu Tarım İşl. A: İbrahim Halil Baydan J: Nevzat Avci Darlöy [Özgünhan - Kadercan / Haberbatur] S: Can Çağrı Y: Hakan Keleş A: Tuncay Ateş J: Ali Yıldız 1 2 4 3 5  1 Aralık 2024  Şirinyer Hipodromu  1600 kum  4 + yaşlı Arap atları  590.000 TL • G3 YARIŞLAR • • Şair Gençer O

12 • www.tjk.org • G3 YARIŞLAR • Antalya G3 Captain Fantastic Sadettin Boyraz

13 Türkiye Jokey Kulübü • • G3 YARIŞLAR •

14 • www.tjk.org Kış sezonunu Antalya sentetik pistinde geçiren arıkanlar 1500 metrede birincilik mücadelesi verdiler. Bu G3 koşuda aynı zamanda farklı şehirlerde başarı göstermiş arıkanlar bir arada yer almaktaydı. Mon Coeur start verildikten hemen sonra öne çıktı. Liderliği alan bu arıkanın önderliği çok sürmedi. Captain Fantastic kısa sürede geldi ve ondan liderliği devraldı. Tempoyu belirleyen Captain Fantastic’in peşine düşen Mon Coeur ve Tor Gold ikilisi oldu. Son viraj üzerinde içeride olan Tor Gold daha sonra dışa çıkarak hücumunu gerçekleştirdi. Captain Fantastic rakibinin biraz önünde kaçmaya devam ederken aradaki fark iyice kapandı. Son metrelerde bu fark yarım boyun altına kadar düşmüştü ki bitiş çizgisine artık sadece metreler kalmıştı. Son bir hamle ile öne geçmeyi isteyen Tor Gold farkı boyuna kadar düşürdü ama rakibi Captain Fantastic’in koşuyu kazanmasını engelleyemedi. İstanbul sentetik pistinden tanıdığımız Captain Fantastic, son yarışı Atıf Esenbel’de elde ettiği beşincilikten sonra bu grupta kazanarak Antalya pistindeki başarısına kaldığı yerden devam etti. Bu pistte 5 kez koşan Captain Fantastic ilk ikinci kaldığı Açık Yarıştan bu yana start aldığı 4 yarışını da kazandı. Captain Fantastic / Tor Gold CAPTAIN FANTASTIC - 1.29.38 [Mshawish - Rahaf / Street Cry] S: Sema Ulaş Y: Moz. Org. San. Tic. A.Ş. A: Onur Özelcanat J: Sadettin Boyraz Tor Gold [Torok - Suzi Gold / Banknote] S: Hulusi Çil Y: Hulusi Çil A: Yaşar Demir J: Mehmet Salih Çelik The Raptor [Bushranger - Tropical Thunder / Okawango] S: Hüseyin Yıldız Y: Hüseyin Yıldız A: Gazanfer Toklu J: Muhammed Mir Bilgin The King Siayer [Producer - Senora Gato / Kitten’s Joy] S: İsmail Umut Ciyhan Y: Alp Evcimen A: Hıdır Durmuş J: Gökhan Kocakaya Egregious Rock [Luxor - Alfunun / Sadler’s Wells] S: Yaman Zingal Y: Yaman Zingal A: Zafer Temuçin J: Ali Yıldız 1 2 4 3 5  10 Aralık 2024  Antalya Hipodromu  1500 sentetik  3 + yaşlı İngiliz atları  590.000 TL • G3 YARIŞLAR •

15 Türkiye Jokey Kulübü • Yönetim Kurulu Üyemiz Halid Milli'ye kupasını merhum Hasan Basri Karabucak'ın torunu, Asli Üyemiz Balkar Balkaroğlu takdim etti. Jawinger Adana kış sezonunun önemli yarışlarından olan merhum Yönetim Kurulu Başkanlarımızdan Hasan Basri Karabucak’ı andığımız koşuda sürpriz bir sonuca imza atan Jawinger bu sene de birinciliğe ulaştı. 1900 metre mesafede koşulan yarışta Rainbow Storm, Selanik Aslanı ve Altınsima yarışseverlerin şans verdiği atlardı. Hasan Basri Karabucak Koşusu’nda tempoyu belirleyen King Davut olurken Jawinger onu yakından izledi. King Davut farkı açıp 7 - 8 boy kadar önde koşunca Jawinger arkadaki gruba liderlik yaptı. Son viraj üzerinde farklar kapandı ve düzlüğe çıkılırken King Davut ile Jawinger arasındaki fark 1 boya kadar düştü. Jawinger rakibinin koşunun yükünü çekmiş olmasıyla yıprandığını biliyordu ve 400 direğini geçtikten sonra dıştan atağa kalktı. Herhangi bir dirençle karşılaşmadı ve liderliği aldı. Bu andan sonra dışarıdan gelen Altınsima ikinciliğe girerek onu yakalamaya çalıştı ancak başarılı olamadı. Jawinger kariyerinde peş peşe üçüncü kez Hasan Basri Karabucak Koşusu’nu kazandı ve toplamda birincilik sayısı 14’e ulaştı. Mehmet Salih Çelik JAWINGER - 2.02.08 [Smart Robin - Trace / Mountain Cat] S: Tuğba Yücelenmiş Y: Saraçoğlu Hayvancılık A: İbrahim Bekiroğulları J: Mehmet Salih Çelik Altınsima [Kırdemirkır - Queen of the Storm / Indigo Red] S: Resul Ünlü Y: Resul Ünlü A: Seit Kan J: Gökhan Kocakaya Rainbow Storm [Exaggerator - Seneca Theatre / Gio Ponti] S: Semra Erkuş Y: Moz. Org. San. Tic. A.Ş. A: Serkan Süslü J: Ayhan Kurşun Memory Remains [Wiener Walzer - Memory and Magic / Sahm] S: Yüksel Göktürk Y: Yüksel Göktürk A: İsmet Tekinalp J: Ahmet Çelik Pekerim [Bodemeister - Batmacı / Win River Win] S: Kader Batmacı Y: Emine Batmacı A: Faruk Serintürk J: Hışman Çizik 1 2 4 3 5  7 Aralık 2024  Yeşiloba Hipodromu  1900 kum  3 + yaşlı İngiliz atları  590.000 TL • G3 YARIŞLAR •

16 • www.tjk.org Uğur Temur • G3 YARIŞLAR •

17 Türkiye Jokey Kulübü • • G3 YARIŞLAR •

18 • www.tjk.org Antalya’da 2’li taylar için kalabalık ve zorlu bir Açık Yarış izledik. 14 tayın yer aldığı bu G3 yarış sentetik pistte gerçekleşirken sürpriz bir sonuç elde edildi. Koşuyu kazanan Bummer Girl, ikinci olan Prenses Emika ve üçüncü olan War Voel isimli taylar yarış öncesi beklentilerde ilk 5 şanslı tay arasında yer almıyorlardı. Heyecanla beklenen koşu başladığında Smart Clem hemen ön tarafa çıktı. Kömür Hanım ve War Voel ikilisi de hızlı başlangıç yapan diğer taylardı. War Voel dışa çıkarak önde kaçan Smart Clem’i yakından izledi. İç tarafta biraz geride olan Kömür Hanım öndeki tayların temposuna uymaya çalıştı. Son virajın bitimiyle atağa kalkan War Voel aradaki farkı hemen kapattı ve öne geçti. Kalan 300 metrede War Voel liderliğini koruyarak yarışı bitirmeye odaklandı. Ama bu kez geriden gelip ortaya geçen Bummer Girl kuvvetli bir atakla geldi. Son metrelerde etkili olan Bummer Girl rakibini yakaladı ve onu geçerek kazanmayı başardı. Bummer Girl / Kömür Hanım / War Voel / Prenses Emika BUMMER GIRL - 1.25.87 [Smart Robin - Musical High / Mozart] S: Eyyüp Aydınlıkta Y: Güray Canbaz A: Ozan Bulut J: Uğur Temur Prenses Emika [My Freedom - Emika / Always a Classic] S: Ali Bakır Y: Muzaffer Necef A: Hamza Kaya J: Caner Tepe Kömür Hanım [Sefir Bey - Lady Caroline / Sri Pekan] S: Birsen Aktaş Y: Fuat Başaran A: Müslüm Örtünç J: Mehmet Akyavuz Sian [Victoire Pisa – Texas Tea / Common Grounds] S: Gülizar Yanık Y: Mazlum Kayacık A: Casım Katı J: Ayhan Kurşun War Voel [Touch the Wolf - Gülengül / Unaccounted For] S: Dinçer Karabulut Y: Arek Kuyumciyan A: Faruk Serintürk J: Selim Kaya 1 2 4 3 5  13 Aralık 2024  Antalya Hipodromu  1400 sentetik  2 yaşlı İngiliz tayları  590.000 TL • G3 YARIŞLAR •

19 Türkiye Jokey Kulübü • İzmir Vali Koşusu galibiyetinin ardından Antalya’ya giden Altıntepe bu G3 Açık Koşu’nun da favorisiydi. Hatırlayacak olursak Vali Koşusu’nda Dayanıklı Tay önde kaçmış son metrelere kadar getirdiği koşuda dördüncü kalmıştı. Altıntepe ile rövanş yarışına çıkan Dayanıklı Tay bir kez daha tempoyu veren safkandı. Yarış başladıktan sonra Dayanıklı Tay hemen öne çıktı. Bertan Bir, Beyazışık, Has Tarkan, Berkalp isimli safkanlar hemen onu takibe başladılar. Dayanıklı Tay’ı takip eden atlardan Beyazışık bir süre sonra ikinciliğe girerken Has Tarkan da onu izledi. Son viraja kadar Dayanıklı Tay’ı geçebilecek kadar etkili bir atak yapan olmayınca düzlüğe de bu sıralar ile çıkıldı. Dayanıklı Tay istediği tempoda koşuyordu ve düzlüğe çıktıktan sonra hemen farkı açtı. Rakiplerini geride bırakarak farkı hızla arttıran Dayanıklı Tay birinciliğe koşarken Has Tarkan ikincilikte yerini korumaya çalıştı. Çünkü en dış kulvara çıkan Altıntepe akıcı bir sprint ile gelmekteydi. Bu metrelerden sonra Altıntepe aradaki farkı çabucak eritti. Dayanıklı Tay içeriden ortaya gelerek rakibinin temposuna girmek istedi ama kısa bir mücadele sonrası Altıntepe bitişe yakın rakibini geçti ve peş peşe ikinci Açık Yarışını kazanmayı bildi. Altıntepe / Dayanıklı Tay Gökhan Kocakaya ALTINTEPE - 2.22.92 [Özgünhan - Bilana / Yalaz] S: Abdurrahman Altın Y: Murat Altın A: Ferhat Altın J: Gökhan Kocakaya Dayanıklı Tay [Bilgin - Gülruhsar / Tamerinoğlu] S: Mehmet Ali Akdağ Y: Karacabey Tarım İşl. A: Hıdır Durmuş J: Mustafa Çiçek Has Tarkan [Bilgin - Taciserim / Ayabakan] S: Tarık Dikencik Y: Karacabey Tarım İşl. A: Melek Özgül J: Nurettin Şen Kızıl Gezegen [Turbo - Dilsoy / Sergen] S: Muhannad Daravhsa Y: Karacabey Tarım İşl. A: Deniz Altın J: Nizamettin Demir Yaşarserap [Kayayürekli - Günlük Güneşlik / Güntay] S: Yunus Karakoç Y: Mehmet Yaşar A: Kadir Turan J: Sadettin Boyraz 1 2 4 3 5  17 Aralık 2024  Antalya Hipodromu  2100 sentetik  4 + yaşlı Arap atları  590.000 TL • G3 YARIŞLAR •

20 • www.tjk.org İzmir kış sezonunda 3 + yaşlı İngilizler için, Cumhuriyet Dönemi Öğretmenlerinden Mustafa Fehmi Kubilay’ın anısına düzenlenen Kubilay Koşusu ilgi çeken yarışların başında gelir. Tecrübeli atlar için programda bu yarış Ege Derbisi öncesindeki hazırlık koşularından biri olarak da kabul edilir. Pek tabii 3 yaşlı taylar da bu yarış ile aynı koşu için hazırlık yapar ki farklı jenerasyonlar arasındaki güç durumunu bu koşuda görebiliriz. Yarışa baktığımızda startın verilmesi ile öne çıkan atlardan Patrick Wilding liderliği alıp tempoyu belirledi. Jefe de Jefes, Kaze Ni Katsu, Dragon Fire, Wind For You onu izleyen atlar oldular. Ön grupta yer alan isimlerin lider Patrick Wilding’i yakalama çabaları uzun süre başarısız kaldı. Son 400 geçildikten sonra Kaze Ni Katsu hakimiyet kurdu ve rakiplerinden sıyrılarak liderliği aldı. Bu andan sonra Kaze Ni Katsu birinciliğe koşarken Kayı Beyi ve Dragon Fire ikilisi onu yakalamaya çalıştılar. 2.06.34 derece ile kazanan Kaze Ni Katsu hedef yarışa hazırım mesajını verirken Dragon Fire, Kayı Beyi, Patrick Wilding ve Jefe de Jefes gibi gerisinde kalan rakiplerden kaçı ile tekrar karşılaşacak takip edeceğiz. Jefe de Jefes / Dragon Fire / Patrick Wilding / Kayı Beyi / Kaze Ni Katsu / Win For You Ahmet Çelik KAZE NI KATSU - 2.06.34 [Wiener Walzer - Avrupa Güzeli / Kaneko] S: Eda Doğanay Y: Celalettin Alkan A: Mahmut Baykara J: Ahmet Çelik Dragon Fire [Torok - Happy Valentine / Thewayyouare] S: Engin Ateşler Y: Engin Ateşlet A: Mehmet Bulut J: Nevzat Avci Patrick Wilding [Authorized - Güllüzar Sultan / Dehere] S: Gülizar Yanık Y: Tolga Karakartal A: Tuba Öztürk Timur J: Ali Yıldız Jefe de Jefes [Papa Clem – Shibuya / Ocean Crest] S: Zafer Gezici Y: Özşahinler Ltd. Şti A: Tekin Duran J: Gökhan Kocakaya Kayı Beyi [Dr Fong - Starlarks / Mujahid] S: Coşkun Gözler Y: Tevfik Çelikoğlu A: Mahmut Baykara J: Akın Sözen 1 2 4 3 5  22 Aralık 2024  Şirinyer Hipodromu  2000 kum  3 + yaşlı İngiliz atları  590.000 TL • G3 YARIŞLAR •

21 Türkiye Jokey Kulübü • 4 + yaşlı atların yer aldığı G3 koşuda Kalbimdesin isimli kısrak birinciliğe ulaşarak son dönemdeki çıkışını sürdürerek sınıf atladığını gösterdi. Yarış başında Power of Quatro hemen hızlandı ve liderliği aldı. Tempoyu vermeye istekli olan bu safkanı izleyenler Bordomavi, Yağızalp, Erkşan, Hedbe oldular. Son 800 direğine kadar sıralar pek değişmedi ve Power of Quatro dönemeç üzerinde liderliğine bir tehdit görmeyince temposunu koruyarak düzlüğe de önde çıktı. Favori kısrak Kalbimdesin ise düzlüğe en geride içeride çıktı. Safkanlar hücum için pistte yayıldılar ve sprintine başlayanlar hemen lider Power of Quatro’yu geçmeye odaklandılar. Ancak bu metrelerde bariyer dibinden atağa kalkan Kalbimdesin önce grubun iç tarafından yolunu belirledi ve sonrasında liderliği aldı. Dışarıdaki rakipleri bu kısrağa karşılık veremeyince son metrelerde farkı 4.5 boya taşıyan Kalbimdesin kariyerinin 10. birinciliğine ulaştı. Gökhan Yıldız tarafından yetiştirilmiş olan Kalbimdesin Özgünhan kızı Dilşeker ile Cankardeşler isimli aygırdan olmadır. Kalbimdesin Gökhan Kocakaya KALBİMDESİN - 1.37.67 [Cankardeşler - Dilşeker / Özgünhan] S: Gökhan Yıldız Y: Gökhan Yıldız A: Emin Karataş J: Gökhan Kocakaya Cihana Bedel [Anka - İlkeli / Emael] S: İbrahim Halil Arslan Y: Anadolu Tarım İşl. A: Çetin Arslan J: Ferit Yardımcı Hedbe [Berksoy - Dizi / Kökmenhan] S: Hikmet Çelik Y: Seval Gürüz A: Süleyman Karakeçili J: Hışman Çizik Power of Quatro [Uçanoğlu - Med Bey / Haberbatur] S: Erkut Şahin Y: Erkut Şahin A: Hasan Yıldırım J: Eray Çizik Bordomavi [Altaha - Zeugma / Emael] S: Mehmet Yıldız Y: Anadolu Tarım İşl. A: Hikmet Turan J: Mert Gökalp Arslan 1 2 4 3 5  24 Aralık 2024  Yeşiloba Hipodromu  1400 kum  4 + yaşlı Arap atları  590.000 TL • G3 YARIŞLAR •

Değerli Okurlar… Türk Yarışçılığı’nın efsane isimleri olarak andığımız birçok safkanı canlı olarak izleme şansını yakaladım. Öyküleri nesilden nesile aktarılan bu safkanlar, “söz uçar, yazı kalır” gerçeği nedeniyle zaman içinde unutuluyorlar. Örneğin; bir Romance, bir Sezgin; çoğumuz için ne ifade ediyor? Yaklaşık 50 yıl önce -sahaya geldiğim dönem- bizler “Satvet” derken, “Evlat… Sen bir de Sezgin’i görecektin” diyerek bize onu anlatıyorlardı. Buradan yola çıkarak, geçmişin unutulmaz safkanlarının performans ve öykülerini yazmaya başladım. Amacım; sadece safkana odaklanmak değil, sizleri o günlere de götürebilmek… Bu konuda bana yardımcı olan herkese gerçekten çok teşekkür ederim. Okudukça göreceksiniz; onların yardımları olmasa, inanın bu proje hayata geçmezdi. BAŞLARKEN... Şampiyon Karayel, Gülsüm & Sadık Eliyeşil ve Ekrem Kurt (1973) 22 • O BİR EFSANE • • Reşat Köstem ● O BİR EFSANE ● O BİR EFSANE ● O BİR EFSANE

1970 yılı yaz aylarının başlangıcı, at yarışlarıyla -hiç ayrılmamak üzere- benim buluşmamın başlangıç tarihi. Sahada konuşulan ismin, Erkek Tay Deneme ve Sait Akson Koşularını kazanan Saadettin olduğu günler... Saadettin; Gazi ve Ankara Koşularını da kazanıp ülkemizdeki Triple Crown galibi ilk safkan. Ertesi yıl bir dişi tay, Minimo bunu başardı. Çıta yükselmiş, artık Gazi Koşusu değil de, Triple Crown kazananlar konuşulur olmuştu. Bu nedenle 1972 Gazi Koşu galibi Akkor belleklerimizde hak ettiği yeri almadı… Karayel’i izleyenlerin tamamı ve izleyenlerden dinleyenlerin büyük bölümü onun ülkemizde yetiştirilen en iyi yarış atı olduğu görüşündeler. Bunlardan biri de benim ve “doğruyu söylemem gerekirse” bu düşüncemi değiştirecek bir at şimdiye kadar görmedim... Şampiyonlarımızın arasında da elbette ki üst düzey çok isim var ama benim sıralamamda ikincilikten yukarı çıkamazlar. Bazen, “acaba çok mu abartıyorum” diye kendi kendime sormadım değil. Bu iç hesaplaşmamla yetinmeyip, atçılık konusunda bilgi ve görüşlerine değer verdiğim bazı büyüklerime de sordum; pek farklı yanıtlar almadım. Hatta “yılların deneyimi” Zekeriya Aydın’a Karayel deyince; “Yurt dışında da birçok şampiyon at seyrettim. Karayel kadar iyisini ne burada, ne de yurt dışında görmedim…” diyor. Bu düşüncesini destekleyen bir anısını da hemen ekliyor; “Sadık (Eliyeşil) Bey, attaki cevheri görünce, yurt dışında ne yapabileceğini öğrenmek için, dönemin ünlü İngiliz jokeyi Willie Carson’ı buraya davet eder. Carson, pek de yarış kondisyonunda olmayan Karayel’i çalıştırır ve [bu at dünyanın her yerinde koşar] diye rapor verir...” Yazıya son şeklini verirken, Karayel’e Ekrem Kurt’un dışında binen tek jokey Süleyman Akdı ile de konuşup; “Karayel bu dizinin ilk atı olmayı hak ediyor, değil mi?” diye sordum. Aldığım yanıt; “Elbette… Türkiye’nin gelmiş, geçmiş en iyi atı.” GUINNESS REKORLAR KITABINDA BIR TÜRK ATI Birebir karşılaştırmak doğru olmaz ama onun istatistiklerine batının ileri yarış ülkelerinde ulaşabilen safkan yok... İngiltere’de Ormonde (1886) ve Bahram (1935), ABD’de Justify (2018), Türkiye’de Karayel (1973) yarış yaşamları boyunca hiç geçilmeyen ve de Triple Crown kazanmayı başaran isimler. Justify, üç yaşında başladığı yarış yaşamında –tartışmalı olarak- katıldığı 6 koşuyu da kazanarak aynı yıl emekliye ayrıldı. Hara yaşamı çok başarılı; yavrularından City of Troy, Epsom Derby (2024) galibi. Ormonde, üç yıl süren yarış yaşamı boyunca katıldığı, 16 koşuyu kazandı. Bu koşularından ikisinde -tek at olarak katıldığından- walkover yaptı. Ormonde gebe bırakabilme oranının düşüklüğü (fertilite) nedeniyle İngiltere’de nitelikleri tartışılmayacak, aralarında Orme’nin de yer aldığı 8 yavru verdi. Aga Khan’ın sahibi olduğu Bahram, iki ve üç yaşlarında start aldığı 9 koşuda da geçilmeyen bir isim. Daha sonra İngiltere, ABD ve Kanada’da aygırlık yaptı. Bahram’ın yavrularından; Zabara 1000 Guineas (1952), Big Game 2000 Guineas (1942) ve Turkhan St. Leger Stakes (1940) kazanarak İngiltere’de klasik koşu galibi oldular. Karayel 1970 yılında dünyaya gelen Karayel'in pedigrisi. 23 Türkiye Jokey Kulübü • • O BİR EFSANE •

Turkhan aynı yıl Irish Derby’yi de kazandı. Big Game, bizlere hiç de yabancı değil. Eliyeşil Ekürisi’nin ülkemize damızlık kısrak olarak getirdiği, başta Minimo olmak üzere, Eartha Kitt, Mohaç ve Hünkar gibi başarılı yavrular veren Mighty Mo’nun da babasıdır. ABD’de 1930 yılında Gallant Fox ve 1935’te de Gallant Fox yavrusu Omaha Triple Crown kazandılar. Ülkemizde de 1973’te Karayel, 1983 yılında da Karayel’in yavrusu Seren I Triple Crown galibi isimler oldular. Hara yaşamı da çok başarılı olan Karayel; Mahinur (Dişi Tay Deneme 1979), Yavça (Dişi Tay Deneme ve Kısrak Koşusu 1981), Karanimo (Ankara Koşusu 1982), Seren I (Erkek Tay Deneme- Gazi ve Ankara Koşusu 1983), Cartegena (Erkek Tay Deneme - Gazi Koşusu 1984), Gizmo (Ankara Koşusu 1990) gibi kazanmadık klasik koşu bırakmayan 6 yavru verdi. Karayel’i izlememiş olabilirsiniz ama başarıları ortada… 18 KOŞU, 18 BIRINCILIK İlk yarışı maiden, sonra Baltacı Koşusu ve sonrasında da, “dile kolay” 16 grup koşu birinciliği. Böyle başka bir atımız daha var mı? Yok. Altı yavrusu, beş farklı klasik koşu kazanan, kendisi gibi yavrusu da Triple Crown galibi başka aygırımız var mı? Yok. Şampiyonumuzun bu istatistiklerini, yurt dışında bile yakalayabilen bir isim var mı? Yok. Karayel saydığımız bu başarıları ile sadece ulusal değil, uluslararası alanda da ilgi uyandırıp Guinness Rekorlar kitabına girdi mi? Girdi. Tüm koşularını kolay kazandı mı? Kazandı. Size bunlardan öte ne söyleyebilirim? KARAYEL VE EKREM KURT Onda, bir atta olması gerekenden fazla nitelikler vardı… Örneğin tribünlerin önünden geçerken “nerde benim alkışım” dercesine kulaklarını oynatışı hiç unutulur mu? Karayel’e ilişkin, çok az kişinin bildiği bir gerçeği Ekmel Zirenk’ten öğrendim. Okuyunca siz de şaşıracaksınız… Ekmel Zirenk, “bildim bileli” sabahları tribüne çıkan bir at yarışı tutkunu. Ekrem Kurt’un da yakın dostuydu. “Tribüne çıkmak” deyimini bilmeyen olabilir; açalım… Bu deyim, “atçıların ortak dilinde”, sabah idmanlarını izleyip, safkanların form durumlarını gözlemlemek ve idmanda yaptıkları dereceleri saptamak anlamına geliyor. 1973 yılı Erkek Tay Deneme Koşusu. 24 • www.tjk.org • O BİR EFSANE •

Ekmel Zirenk anlatıyor: “Ekrem’le Karayel arasında, bir jokeyle at arasındaki gibi değil; sanki insani bir bağ vardı. Ekrem, O’na bir insan gibi davranırdı. Benim unutamadığım, bir başka jokeyle at arasında yaşandığını görmediğim ve duymadığım olay şuydu: Karayel, sabah idmanının sonunda, 1200’e kadar gider ve orada dururdu. Ekrem kısa bir süre onunla meşgul olduktan sonra üstünden iner ve sağrısına bir tokat atardı. Bundan sonra, önde “derviş edasıyla” ağır, ağır yürüyen Karayel ve birkaç adım arkasında da Ekrem Kurt çıkışa doğru yönelirlerdi. Karayel, ligustrumların dibinden 1400’e kadar gider ve oradan pistleri geçerek, çıkışta kendisini bekleyen seyisiyle buluşurdu. Bunu o dönemlerde tribüne çıkan arkadaşlarım da hatırlayacaklardır.” Sabahın o idman karmaşasında bir at, ne kendine, kimselere zarar vermeden, ahırına dönmek için yalnız başına bakıcısına gidiyor. İnanılır gibi değil... PISTLERIN KRALI Karayel 8 Nisan 1970 doğumlu ve geç koşan taylardan. Yarış yaşamına Veliefendi Hipodromu’nda, 1972 yılının 2 Eylül Cumartesi günü, 1100 metrelik maiden koşuyu kolayca kazanarak başladı. 15 gün sonra Baltacı Koşusu birinciliği. Bu kez Karayel’in üzerinde Süleyman Akdı var… Bu koşuda yaşadıklarını ondan dinliyoruz; “Karayel, Baltacı Koşusu’nda 51 kiloydu, ben 53 kilo ile bindim. Ekrem Ağabey aynı gün, Türkiye Jokey Kulübü Koşusu’nda 53,5 kilo ile kayıtlı Akkor’a 55,5 kiloyla bindi. Tam düzlüğe çıktık; Tipasa beni kapatarak tayın aksiyonunu bozdu ve öne geçti. Eliyeşil’in tayına biniyorsun, ilk yarışını kolay kazanmış… Doğrusu biraz heyecanlanıp, Karayel’e kamçı vurmaya hazırlandım. O daha vurmama gerek kalmadan öyle bir hızlandı ki… Koşuyu çok kolay kazandık.” Karayel iyi bir taydır ve artık “ver elini” Ankara… Ankara gerçekten de ona "el verir" ve şampiyonluğunu ilan eder. Önce Kraliçe II. Elizabeth Koşusu, sonra Prof. Tevfik Başer Koşusu ve nihayet Çaldıran Koşusu birinciliği… Karayel artık yılın baş tayıdır. Ertesi yıl, Akif Akson Koşusu birinciliği sonrasında sırada üç yaşlıların zorlu mücadeleleri vardır. İşte Erkek Tay Deneme Koşusu… Tüm rakiplerinin hesabı onu geçebilmek… Abd-el-Kader bunun için tempoyu yükseltiyor. I. Golden Boy ve Baskın, mücadeleden yıpranacak Karayel’i sonda “avlamayı” planlıyorlar. PEKIYI KARAYEL NE YAPIYOR? 600’de temposunu yükselterek, 200 metre içinde Abd-elKader’i yakaladı ve ilk klasik koşu birinciliğini 3 boy farkla elde etti. I.Golden Boy, Karayel’e benzer bir yarış yapmak isteyince dördüncülükten öteye geçemedi. Baskın’ın son 300’lere kadar sabırla beklemesi, önde yıpranan Abd-elKader’i geçerek ikinci olmasına yetti. Erkek Tay Deneme ve 2200 metre mesafeli Sait Akson Koşuları, Gazi öncesi, “Karayel için bir gövde gösterisi oldu” diyebiliriz ÖRNEĞI OLMAYAN BIR GAZI KOŞUSU Karayel; Gazi Koşusu’nda ganyanı 105 kuruş olan bir favoridir artık. O güne değin katıldığı 8 koşuda da yarış severlere “acaba geçilecek mi” dedirtmeyen Karayel, Gazi Koşusu'nda -bir kişi dışında- herkese öyle bir heyecan yaşattı ki, anlatmak kolay değil… Startla liderliği alıp, ilk 1400’ü de “güle, oynaya” 1.31 gibi çok yavaş tempoyla geçen Ophelia, takipçileri Rain Lover ile Karayel’e “dünyanın farkını” yaptı. 3 yaşında yarış yaşamına başlayan Ophelia, 2100 metre mesafeli Aziz Yener Koşusu’nda erkek rakiplerini geçtikten sonra katıldığı Kısrak Koşusu’nun da galibiydi. 25 Türkiye Jokey Kulübü • • O BİR EFSANE • 1973 yılı Başbakanlık Koşusu.

GAZI GÖZÜMÜN ÖNÜNDE Bu koşuyu izleyenler, zaten unutamazlar ki… Ophelia 1200’ü geçerken, Karayel yaklaşık 100 metre gerideydi. Son 600’de bile, bizleri umutlandıracak bir gelişme yoktu ama... Çoğumuz dedik ki; “Karayel artık bu farkı kapatıp, koşuyu kazanamaz.” Yanılmışız... Sadık Eliyeşil de; “Gazi benim için de kaybedilmiş bir koşuydu. Dürbünü indirip, yarış bitti dedim. Öndeki Ophelia o kadar büyük ara yaptı ki… Fakat birden bire Karayel’in nerdeyse kanatlandığını gördüm. Daha 3-4 boy gerideyken Ekrem atı tutmaya başladı ve koşuyu farklı kazandı.” diyor. GERÇEKTEN DE AYNEN ÖYLE OLDU Ekrem Kurt, son 150'de yakaladığı öndeki rakibini kolayca bastırıp, 4 boy da fark yaptı. Bu koşunun 2:34.62’lik derecesine bakarak “amma da abartıyorsun” demeyin. Toplam dereceyi bir yana bırakıp, Karayel’in son 1000 ya da 1200 metrede nasıl bir derece gerçekleştirdiğini düşünün... İnanıyorum ki bu mesafede böyle bir sprinti, Veliefendi çim pistinde başka hiçbir Türk Atı yapmamıştır. Zaten bir yıl sonra, yine aynı mesafeli Boğaziçi Koşusu’nu 2:28.64 ile kazanmıştı. Karayel, öndeki rakiplerini yakalayıp geçmesi gerektiğinde, bunu o kadar kolaylıkla başarırdı ki şaşmamak olanaksız. Hani atçılıkta bir deyim vardır; “vites değiştirdi” deriz. Ne vitesi? Turbo motor, turbo. EKREMKURT “CEPHESINDE”DURUM Yanıtı güvenilir bir kaynak, yine Sadık Eliyeşil’den alıyoruz; “Karayel’in geçilebileceği Ekrem’in hiç aklına gelmezdi ki…” İşten böyle bir atı konuşuyoruz. Dönelim 1973 yılına… Şampiyon Karayel için artık Triple Crown’a “bir adım” kalmıştır; Ankara Koşusu. Ekrem Kurt bu kez, Ophelia’ya Gazi’deki kadar avans vermeyip onu kontrol altında tuttu ve koşuyu farklı kazandı. Artık Hak ettiği Triple Crown “Üçlü Taç” onundur... 1973 yılı Gazi Koşusu. 26 • www.tjk.org • O BİR EFSANE •

1973 yılı Cumhurbaşkanlığı Koşusu. 1973 yılı Başbakanlık Koşusu kupası Sadık Eliyeşil'in elinde. HEDEF YURT DIŞI Sadık Eliyeşil, “en başından beri” Karayel’in yurt dışında da başarılı olacağına inanıyor ve onu Avrupa’ya göndermek için araştırmalar yapıyordu. 1973 yılında; Grand Prix de Saint-Cloud, Prix Ganay ve Prix de l’Arc de Triomphe’u kazanan ünlü safkan Rheingold’un antrenörü Barry Hills ile bağlantı kuruldu. Hills Türkiye’ye gelerek atı gördükten sonra kararını vereceğini söyledi. Sonrasını İlyas Çokay’dan dinleyelim; “Antrenör Barry Hills ve İngiltere’de o sezon yılın jokeyi seçilen Willie Carson eşleriyle birlikte 23 Ocak günü Türkiye’ye geldiler. Yanlarında bir de kadın jokey vardı. Ertesi sabah Willie Karayel’e, Ekrem de başka bir ata bindiler. Antrenör son 600 metrede sprint yapmalarını istedi. Karayel yarış kondisyonunda değildi ama yine de gücünü gösterdi. Antrenör Hills atı İngiltere’ye götürüp, Fransa, İtalya ve Almanya’da da koşacağını söyledi.” Barry Hills, Karayel’in İngiltere’de 120 handikap puanı alacağını tahmin ediyordu. Şampiyonun yurt dışı seyahati pek kolay olmayacaktı. Çünkü o günlerde, Türkiye’den Avrupa’ya at götürebilmek için epeyce bürokratik engeli aşmak gerekiyordu. Bu sorun çözülüp, hazırlıklar tamamlandı ve Karayel’in katılacağı koşuların programı bile yapıldı. 1974 yılı Ahmet Atman ve Boğaziçi koşuları sonrası, bizler onu yurt dışına yolcu edip başarılarını alkışlamaya hazırlanırken, sakatlık haberi geldi. Son yarışı olan Boğaziçi Koşusu’nu Tünkut’u ikincilikte bırakarak kazandı. İncik kemiğinde (Cannon Bone) oluşan çatlak nedeniyle yarış hayatı noktalandı. Sadık Eliyeşil’e tedavi ederek koşmasını önerdiler ama o kabul etmedi ve büyük değer verdiği safkanını emekliye ayırarak haraya gönderdi. İyi ki de öyle yapmış... Siz Karayel’i izlememiş olabilirsiniz. Gönlünüzdeki sıralamayı bozmayın ama O’na da mutlaka bir yer açın. İnanın bunu hak ediyor... 27 Türkiye Jokey Kulübü • • O BİR EFSANE •

28 • AT SAĞLIĞI • Bir yarış atının atletik yapısını ve doğuştan gelen koşucu özelliklerini gösterebilmesi, yarıştan önce ve sonraki bakım ve beslenme koşullarına bağlıdır. Atların üstün genetik özellikleri taşıyor olmasının büyük bir avantaj kabul edilmesinin yanı sıra, atletik performansı veya koşu yeteneği, tüm organlarının sağlıklı olup normal çalışması, kanın oksijen taşıma kapasitesi, kaslardaki enerji depoları, aerobik ve anaerobik çalışma yeteneği, ısı düzenleme mekanizmasının düzenli çalışması gibi faktörlerin etkisi altındadır. Bilindiği gibi, beslenmenin temel elemanları enerji (kalori) veren karbonhidrat, yağ ve proteinlerin yanında vitaminler, mineraller (madensel maddeler) ve sudur. Erişkin bir atın bedeninin yaklaşık üçte ikisi sudan oluşmuştur. Örneğin 450 kilogramlık bir at için bu oran 300 litre civarında suya denk gelir. Atın günlük su gereksinimi kaybettiği su miktarı ile doğru orantılıdır. İdrar, terleme, dışkı ve emziren kısraklarda süt ile su kaybı yaşanır. Günlük su gereksinimi atın yaşadığı ortamın ısısına, nemine, antrenman veya yarış gibi çalışma durumuna, yem miktarı ile çeşidine ve yaşına göre değişir. Tayların su oranı erişkinlere göre daha fazladır. Antrenman ve yarış öncesi dönemler dışında atlara su kısıtlaması yapılmaz. İstediği kadar su içmesine izin verilmelidir. İçme suları her zaman temiz ve berrak olmalıdır. Yarıştan sonra bazı atların bedenlerindeki su depolarının yaklaşık %10’unu kaybettikleri açıklanmıştır. Atın su gereksinimini bazı sayılarla sınırlamak doğru değildir. Her atın bireysel özelliklerine göre değişebilecek bu miktar, dinlenme anında ve serin havalarda 20 - 30 litre, sıkı bir yarış koşmuş atlarda 70 - 80 litreye kadar çıkabilir. Ter ile birlikte toksinler, sodyum, potasyum, kalsiyum ve klor gibi mineral maddeler ve proteinler de dışarı atılır. Boşaltılmış depoların tekrar doldurulması için yarıştan sonra su ile birlikte elektrolit ve karbonhidrat (şeker) veriliyorsa, ardından kesinlikle temiz ve sade su da verilmelidir. • Vet. Hek. Reha Gültepe

29 Türkiye Jokey Kulübü • • AT SAĞLIĞI • Sinirler yolu ile kasılma uyarısı geldiği zaman, kaslar kimyasal enerjiyi mekanik enerjiye çevirir ve kasılıp gevşeyerek atın hareket etmesini sağlar. İskelet kasları her gün düzenli antrenman yaparak geliştirilir ve yarışa hazırlanır. Kas hücrelerindeki mitokondri adı verilen organeller oksijeni kullanırlar. Antrenman ile kaslar büyüdükçe hücrelerin içindeki mitokondrilerin de sayısı artar. Mitokondrilere enerji santralı demek yanlış olmaz. Sayıları arttıkça daha fazla oksijen kullanırlar ve kasların çalışması için daha fazla enerji üretirler. Zorlu bir yarıştan önce atların ısınması kaslarını koşuya hazırlar. Isınma egzersizleri ile kaslar kasılıp gevşemeye başlar. Yarış sırasındaki zorlanmalara ve gücünü sonuna kadar kullanmaya hazır duruma gelir. Ağır bir egzersiz için hazır olmayan ve tam olarak gelişememiş kaslar, çalışmaya devam ederlerse kas yırtılmaları (ruptur) ve tendo yangıları (tendinitis) gibi sakatlıklar ortaya çıkabilir. Atların yarıştan en az yorgunlukla ve arızalanmadan çıkabilmelerini sağlamak için kalp - damar sistemi, akciğerler ve kaslar antrenman ile geliştirilmiş olmalıdırlar. Dinlenme sırasındaki kalp ritmi ve solunum sayısı, yarıştaki değerlere oranla çok düşüktür. Egzersizin dozu arttıkça nabız ve solunum sayısı da artar. Dalakta depo edilen alyuvarlar yarış sırasında dalağın kasılıp gevşemesiyle kan dolaşımına katılırlar. Yarış sırasında kandaki alyuvar sayısı dinlenme anına göre iki katına kadar çıkabilir. Atların kan hacimleri de egzersiz ile artış gösterir. Bu sayede dolaşım sistemi korunur ve yarış sonrası bedenin soğumasına yardımcı olur. Yarış ve galoptan sonra kısa süreli gezinti ile (rejenerasyon egzersizi) dolaşım uyarılır. Kaslarda biriken laktik asit ve diğer toksik maddeler kan damarları ile bölgeden uzaklaştırılarak dışarı atılır. Kalp ritmi ve solunum sayısı kısa sürede normal sınırlara iner. Buna atçılar arasında “nefesini topladı” denir. Bir yarış atının kondisyonunu geliştirmek amacıyla her gün egzersiz yaparken ve yarış koşarken kas - iskelet sisteminde de önemli değişiklikler olur. Kemiklerde mineral maddeler birikir. Kasların hacmi artar. Dokuları besleyen damarlar gelişir. Topallık, arızalanmalar ve diğer hastalıklar yüzünden antrenmanlara ara verilse de iyi kondisyona sahip atlar, iyileşme döneminden sonra egzersizlere devam ederler. Yüksek kondisyon, atın yorgunluğunu geciktirir ve beden ısısını düzenlemesine yardımcı olur. Kalp hızı, solunumun normal sınıra dönüş zamanı ve diğer bedensel değerler, atın antrenmana nasıl tepki verdiğinin kanıtıdır. Antrenmanda yüklenme teknikleri denilen çalışma düzeyinin arttırılması için rehber olabilir. Bu sırada uygun rasyon hazırlanması ve tamamının tüketilmesi, atın gerekli besini almasını sağlar. Kondisyonu ve koştuğu yarışın hasarlarını onarabilmesi iki yarış arasındaki dinlenme ve antrenman programını belirler. Başarı, istediğini elde etmek, mutluluk ise elde ettiğini istemektir. Ingrid Bergman Tüm organların çalışması, beden ısısının sabit tutulması ve her türlü bedensel hareket için enerjiye gereksinim duyulur. Söz konusu bu olaylar besinlerden gelen kalorinin yakılması ile gerçekleştirilir. Bedenin enerji gereksinimi öncelikle karbonhidratlardan sağlanır. Kasların çalışması için de kaslardaki glikojen depoları kullanılır. At koştukça kaslarda ısı enerjisi açığa çıkar. Kaslar ve dolayısıyla tüm beden ısınır. Bu nedenle iskelet kasları bedenin kaloriferleri olarak tanımlanabilirler. Kaybettikleri enerjiyi kalorisi yüksek yemlerden karşılamak zorundadırlar. Bu amaçla başta yulaf olmak üzere çeşitli tahıllardan dengeli bir rasyon yapılır. Yemlerdeki farklı karbonhidratlar sindirim sırasında ve sonra bazı kimyasal işlemler sonucu glikojene çevrilir ve bu şekilde kaslarda depo edilir. Yarış koşarken enerji kaynağı olarak önce glikojen kullanılır. Atın hızlı koşması ve hemen yorulmaması, karbonhidrat bakımından zengin bir beslenme programı uygulanması ile olur. Yarıştan önce kaslardaki glikojen depoları doldurulmalıdır. Yarış yaşamının sorunsuz ve uzun süre devam edebilmesi için atın yeterli glikojen deposuna sahip olması, bu depoları enerji sağlamak için verimli bir şekilde kullanabilmesi ve yarıştan sonra glikojen depolarını hızla yenilemesi için dengeli beslenmesi gerekir.

30 • İNCELEME • Nasrullah’ın eşleştiği kısrakların birçoğunun uzuncu aygırların kızları olduğunu görüyoruz. Ancak kendi pedigrisindeki özellikle anne hattındaki sürat geninin yavrularına geçirebilmesi ile Amerikan yarışçılığında yeni bir çağ açılmıştır. Bunu bir pedigri üzerinde anlatmak istersek sanırım en güzel örnek Secretariat olacaktır. Nasrullah’ın Miss Disco’dan olma erkek tayı, şampiyon sprinter Bold Ruler hara kariyerinde de babasından aldığı genleri yavrularına başarı ile aktarmaktadır. Dayanıklı yavrular vermesi ile bilinen aygır Princequillo’nun kızı olan Somethingroyal ile eşleşen Bold Ruler dünya yarışçılığına unutulmayacak Secretariat’ı hediye etmiştir ki bu safkanın yarış hayatı sonrası kısrak babası olarak pedigrilerde de karşımıza çıktığını görebiliriz. Bu unutulmaz aygırın ölümü sonrasında yapılan otopside kalbinin normal bir safkana göre 3 kat daha büyük olduğu saptanmıştır. Atlarda büyük kalbin pozitif etkisi üzerine araştırmalar yapılmış, makaleler yazılmıştır ancak son günlerde bu konunun tartışmaya halen açık olduğunu söylemek gerekir. Pedigri konusuna merak salan her yetiştiricinin ismini ezberlediği ilk isim Northern Dancer’dır dersek yanılmayız. Kazandığı yarışlardan ziyade aygırlık kariyeri ile ün salmış ve kendi soy hattını kurmuştur. Bugün bile torunlarının torunları ile pedigrilerde ismini birden fazla görmekteyiz. Öyle ki, dünyada inbreeding olarak hala en fazla kullanılan isim Northern Dancer’dır. Hatta pedigri uzmanları yaptıkları analizlerde Northern Dancer hattı olan ve olmayanlar olarak iki grup oluştururlar. Pedigrisine kısaca bakarsak babası Nearctic şampiyon yarış atı ve aygır yine onun babası Nearco kendi hattını kurmuş bir isimken annesi Natalma yarış hayatı kısa sürmüş bir isimdi. Kısrak babası Native Dancer Amerikan tarihinin unutulmaz şampiyonu ve aygırı 2. kısrak babası Mahmoud yazımızda ismi geçen Nasrullah ile aynı anne hattının mensubu ve İngiltere Derby galibi şampiyon aygırı idi. Northern Dancer pedigrisi içinde genetik olarak çok kaliteli isimleri barındırıyor. Üstün özelliklerini diğer nesillere aktarıp aktaramayacağı konusu pedigri üzerine yapılan araştırmaları gizemli kılan yegâne unsur olmaya devam etmektedir. Sevgili okurlarımız, Ekim sayımızda girizgâhını yaptığımız yazı dizimizin yeni bölümü ile yeniden bir aradayız. • Sadun Oktav

31 Türkiye Jokey Kulübü • • İNCELEME • Amerika’daki aygırlar ve pedigrilerinden bahsederken Mr. Prospector’a değinmeden geçmek olmaz. Raise a Native isimli aygırın Gold Digger isimli kısraktan olan yavrusu 1970 doğumludur. Yarış hayatına 3 yaşında başlamış yearling el değiştirdiği satışın en pahalı tayı olarak satılmış bir isimdi. Pedigrisinde yine biraz önce bahsettiğimiz isimlerden birkaçı mevcut. Babası Native Dancer’ın oğlu Raise a Native, annesi Gold Digger ise Nasrullah’ın şampiyon aygır oğullarından Nashua’nın kızı. Anne hattında Miss Dogwood ve Myrtlewood gibi önemli kısraklar da mevcut. Bunlardan bahsetmemizin sebebi söz konusu bu kısrakların Mr. Prospector’a sadece şampiyon bir aygır olma değil kısrak babalığı yolunu da açmış olmalarıdır. Mr. Prospector onun soyundan gelenler ile dünyada pedigriler üzerinde inbreeding yapılan ikinci aygır olmuştur. Dolayısıyla ismi günümüz modern pedigrilerinde popülerliğini hala sürdürmektedir. Fappiano, Gone West, Forty Niner ve Smart Strike gibi oğulları da kendi aygır hatlarını kurmuşlardır. Kızları da hem Stakes galibi yavrular vermiş hem de bazı aygırların da annesi olarak yetiştiriciliğe hizmet etmişlerdir. Mineshaft, Tale of the Cat, Flying Spur, Brahms, Khely ve Green Tune isimli aygırların kısrak babası Mr. Prospector’dan bir başkası değildir. Sevgili yetiştiriciler; yazı dizimizin bu bölümünde Amerikan yarışçılığına katkıda bulunan modern aygırlar ve pedigrileri üzerine kısa bir yolculuk yaptık. Gelecek sayımızda görüşmek üzere, hoşça kalın.

Made with FlippingBook

RkJQdWJsaXNoZXIy ODAzNjM=