63 Türkiye Jokey Kulübü • • ---------- • • AT SAĞLIĞI • Her sporcu gibi yarış atlarının da koşu yeteneklerinin geliştirilmesi, düzenli ve giderek artan tempoda yapılan antrenmanlar ile sağlanır. Antrenman süresi ve zorluğu arttıkça, özellikle tayların bu yükü rahatlıkla kaldırabilmeleri istenir. Aksi durumda arızalanabilirler. Kasları, kemikleri, kalbi ve damarları başta olmak üzere tüm bedeni ile yüksek antrenman temposuna hazırlanmış olmalıdır. Antrenman, dinlenme, operasyon ve benzeri nedenler ile yarış atlarının günlük tükettikleri yemlerde değişikliğe gidilebilir. Yapılması zorunlu görülen rasyon değişiklikleri antrenman ve yarış programına destek olurken, bağırsaklardaki ortamın asitleşmesi ve mide ülserleri gibi sindirim sorunlarına da yol açabilir. Beslenme dengesizlikleri ve besin maddesi eksiklikleri, antrenman programı ve ahır bakımındaki değişiklikler davranış sorunlarına, kemik ve eklemlerde yapısal hastalıklara neden olabilir. Çok sıkı antrenman ve yarış takvimi içinde her gün yoğun şekilde çalışan ve terleyen yarış atları, elektrolitler denilen bazı madensel maddeleri bedenlerinden dışarı atarlar. Sodyum, potasyum, kalsiyum ve klor gibi bu maddeler çeşitli yollar ile tekrar yerlerine konulamazsa, atın performansı üzerinde olumsuz etkileri ortaya çıkar. Özellikle yazın sıcak havalarda antrenman yapan yarış atlarında elektrolit kayıpları çok fazla olur. Yarış atlarının koşu ile ısınan bedenleri, beynin alt tarafına yerleşmiş hipotalamus denilen küçük bir organdaki ısı merkezinin yönetiminde normal sınırlara düşürülür. Artmış beden ısısının düşürülmesi daha çok terleme yolu ile gerçekleştirilir. Deriden ter ile birlikte pek çok elektrolit de buharlaşırken atın bedeni soğumaya başlar. Koşu sırasında iskelet kaslarının kasılması sonucu, serbest radikaller denilen ve kas hücrelerinde hasara neden olan maddeler ortaya çıkar. Serbest radikaller DNA, protein, hücre duvarı ve yağların doğal yapısını bozdukları için doku ve organların zarar görmesine yol açarlar. Böyle durumlarda hücresel savunmaya destek olan, kas dokusunun hasar riskini azaltan, iyileşme sürecini hızlandıran ve serbest radikalleri temizleyip bedenden atılmasını sağlayan maddeler olan antioksidanları içeren besinlerden yararlanmak gerekir. En çok bilinen antioksidan maddeler arasında Beta karoten (A vitamini ön maddesi), C vitamini, E vitamini, selenyum, bakır, manganez, glutatyon, likopen ve alfa lipoik asit bulunmaktadır. Yeşil sebze ve meyveler, antioksidan maddelerin başlıca kaynaklarıdır. Antrenmanın temposu hızlandıkça kemikler üzerine olan baskı ve yük de artar. Bu durumda kemikleri daha güçlü kılmak için kalsiyum, magnezyum, fosfor, bakır ve çinko gibi minerallerin yanında A ve D vitaminine daha çok gereksinim duyulur. Gelişmiş kaslar, güçlü kemikler ve sağlam bir gövde ancak sağlıklı tırnaklar üzerinde taşınabilir. Başta biotin, kalsiyum, çinko ve kükürt olmak üzere çeşitli vitamin - mineral kombinasyonları ile metiyonin gibi amino asitleri kapsayan ürünler verilerek tırnakların kondisyonunu arttırmak gerekir. Antrenmandaki yarış atlarının özel bir sağlık sorunları olmasa da koşu sezonu boyunca farklı amaçlara yönelik yem katkıları verilmektedir. Sindirimi kolaylaştırıcı, asitliği düzenleyici ve probiyotik içeren ürünler, organ ve doku hasarlarının önlenmesi için E vitamini, selenyum, C vitamini ve koenzim Q10 içeren antioksidanlar, kas, kemik ve eklem sağlığını korumak için glukozamin, hyalüronik asit, vitamin ve mineral içeren şurup veya tozlar, yarış, yolculuk ve iyileşme süresince stresi azaltmak için amino asit, B kompleks vitaminler başta olmak koşulu ile vitamin ve mineral katkılar, terleme ve çeşitli nedenler ile kaybedilen elektrolitleri tekrar geri kazandırmak için sodyum, potasyum, klor, kalsiyum ve magnezyum içeren ürünler tercih edilebilir. Yapılan iş ne kadar parlak olursa olsun, yüksek bir amacın sonucu değilse, büyük sayılmamalıdır. Francois de la Rochefoucauld
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAzNjM=