50 TJK’NIN SESİ ŞUBAT 2022 Atlar, sanki koşmak için yaratılmış canlılardır. İyi bir atlet olarak kabul edilirler. Atlar galop yaparken büyük bir kuvvetle tırnaklar yere basar... ATLARDA TIRNAĞIN YAPISI VE GÖREVİ ahip oldukları görkemli bacak ve ayak yapılarından dolayı atlar, sanki koşmak için yaratılmış canlılardır. İyi bir atlet olarak kabul edilirler. Galop yaparken büyük bir kuvvetle tırnaklar yere basar. Bu sırada özellikle topuk ekleminin (molet) alt tarafındaki dokular, koşu boyunca yerden yukarı doğru gelen darbeyi veya basıncı hafifletir, yumuşatır ve azaltarak yok ederler. Böylece topuğun üstündeki dokuların basınç altında kalması ve sakatlanması engellenmiş olur. Bilindiği gibi, hayvanlardan bazıları ayak parmakları ile, bazıları tabanları ile ve atlar gibi kimileri de tırnakları ile yere basarlar. Fakat atların bir diğer özellikleri ise, koşarken tek ayak üzerinde durabilmeleridir. Ayağın en alt kısmında yer alan ve neredeyse bütün ağırlığı taşıyan tırnaklar eşsiz yapıdadırlar. Sert veya yumuşak zeminde rahatça hareket edebilen, dış etkilere dirençli, güçlü, genleşebilir, esnek fakat kaya gibi sağlamdır. Derli toplu ve yoğun yapısı sayesinde dışarıdan üzerine gelen ağır kuvvetlere karşı yastık ya da tampon görevi yapar. Atın beden ağırlığından daha fazlasını taşıyabilecek kadar dayanıklıdır. Koşu sırasında ata engel olmaz. Tersine, hızlı ve çevik olmasını destekler. Atın tırnağı, iç kısmında bulunan farklı yapıdaki yumuşak dokuları, çok sayıdaki kan damarlarını ve sinirleri dıştan kabuk gibi kaplar ve korur. Atın tırnağı ile birlikte ayağının en önemli işlevi, dışarıdan gelebilecek darbelere (şok) karşı emici yapıda olmasıdır. Darbe veya çarpma ne kadar şiddetli olursa olsun, bunu aynı güçte yukarı yansıtmazlar. Dirençli ve esneyebilen yapısı sayesinde darbenin veya basıncın şiddeti azaltılır ve bacağın üst kısmındaki dokuların zarar görmemesi sağlanır. Bu çalışma şekli, arabaların amortisörlerine benzetilebilir. Nasıl ki yollardaki tümsek ve çukurlardan arabanın en az hasarla geçmesi sağlanıyorsa, atların ayak yapısı da yerden gelebilecek darbeleri azaltır. Çünkü atın, jokeyin ve üzerindeki eyerin ağırlığı, yarış sırasında at ayağını yere vurunca piste bir kuvvet uygulamış olur. Yerden de aynı şekilde tepki kuvveti görür. Newton’un hareket yasalarına göre “Her etkiye karşı eşit ve zıt yönde bir tepki vardır.” Darbenin büyük kısmı, öncelikle tırnaktaki özelleşmiş dokular tarafından hafifletilir... Galop sırasında bir yarış atının tırnağına beden ağırlığının iki, iki buçuk katı kadar yük bindiği saptanmıştır. Eğer tırnak ve ayakların darbe emici özellikleri olmasaydı, kemikler birbirine çarpabilir, kemikleri birbirlerine bağlayan ligamentler kopabilir, omurga kemikleri sarsılabilir ve iç organlar yerlerinden oynayabilirlerdi. Jokey de atın üzerinde duramaz, bu durum spor olmaktan çıkar, ağrı verici bir hal alırdı. Tırnak tabanından gelen darbenin büyük kısmı, öncelikle tırnaktaki özelleşmiş dokular tarafından hafifletilir. Darbenin bir kısmı da tırnağın hemen üst tarafında yer alan kas - iskelet sistemine ait dokularda emilir. Özellikle topuk eklemindeki kemiklerin hareketi ile tendo ve S VET. HEKIM REHA GÜLTEPE
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAzNjM=