TJKNINSESIEYLUL-DIJITAL

55 TJK’NIN SESİ EYLÜL 2022 gelişme dönemleri ve aşamaları bulunur. Tay satışlarına hazırlanan tayların dış görünüşlerine çok önem verilir. Satışlarda daha ağır ve daha yüksek boylu, buna karşı yağlanmamış ve uyumlu beden ölçülerine sahip olanlar tercih edilmektedir. En az beden yapısı kadar, tayın iskeletinin de sağlam ve yaşına göre iyi gelişmiş olmasına dikkat edilmelidir. Arap taylarının üç yaşında koşmaya başlamaları nedeni ile onların bir yıl daha bekletilmeleri, gelişmelerini tamamlamaları açısından yararlı olmakta ve hızlı büyümeye bağlı sorunlar daha az görülmektedir. Yaşamlarının ilk yılında tayların hızlı büyümesi sonucu boy, kilo ve kemiklerin mineral madde içeriğinde de sıkıntılı durumlar ortaya çıkar. Bilindiği üzere kemiklerin yapısındaki mineraller, sertlik ve şekil vererek kemiklerin dayanıklı ve sağlam olmasını sağlayan inorganik maddelerdir. Doğumdan çok kısa süre sonra ayağa kalkıp koşmaya başlayan tayların bu erken gelişmelerine rağmen, kemik yapıları ve diğer bedensel özellikleri çok güçlü değildir. Bir araştırma sonucuna göre, yeni doğan tayların kemiklerindeki mineral içeriği, yetişkinlerinkinin yüzde on yedisi, beden ağırlıkları da yüzde onu kadar bulunmuştur. Aynı araştırmaya göre, İngiliz tayları altı aylık oldukları zaman, erişkin yüksekliklerinin (boylarının) yüzde seksen dördüne, on iki aylık oldukları zaman erişkin yüksekliklerinin yüzde doksan dördüne yetişirler. Yirmi iki aylık oldukları zaman ise, boy uzaması hemen hemen tamamlanmış olur. Erişkin beden ağırlığına ulaşmak ise biraz daha yavaş gerçekleşir. Yaşamlarının ilk altı ayında erişkin ağırlığının yüzde kırk altısına ulaşırlar. On iki aylık olunca erişkin ağırlığının yüzde altmış beşine erişmiş olurlar. Yirmi iki aylık taylar, erişkin ağırlıklarının yüzde doksanı kadardır. Tayın boy uzaması ve ağırlık artışı gibi, kemiklerin içerdiği mineral madde miktarının da yaş ile yakından ilgili olduğu bildirilmiştir. Taylar kemik mineral içeriğinin maksimum düzeyine beden ağırlığı ve boy uzamasından daha yavaş erişirler. İngiliz tayları üzerinde yapılan bir çalışmada, altı aylık tayın kemiklerinin mineralleri erişkinlerdeki mineral miktarının yüzde altmış sekiz buçuğu kadardır. Bu oran bir yaşındaki İngiliz tayında yüzde yetmiş altı olarak bulunmuştur. Bununla birlikte taylar kemiklerdeki maksimum mineral miktarına altı yaşından önce erişememektedirler. Kemiklerin mineral madde içeriği ile tayların yaşları arasındaki ilişkiyi inceleyen çok sayıda bilimsel araştırma vardır. Büyüyen tayların kemiklerindeki mineral madde birikimi, kısrağın rasyon değişikliklerine ve tayların kışın kapalı ahırda kalması gibi hareketlerinin kısıtlanması durumlarına bağlı olarak azalmaktadır. İngiliz taylarının incik kemiklerinin her ay röntgenleri çekilerek ve harada zemine yerleştirilmiş dijital tartı ile aylık olarak beden ağırlıkları ölçülerek bir araştırma yapılmıştır. Bu araştırmada, kemiklerin uzunluğu, çapları, medulla denilen ve büyük kemiklerin içinde, merkezde yer alan kanalın çapı, korteks adı verilen ve dış tarafta yer alıp kemiğin iç kısmındaki dokuları koruyan sert tabakanın genişliği gibi ölçümler değerlendirilmiştir. Tayın günlük ağırlık artışı ile kemiklerdeki mineral içeriği arasında paralellik bulunmuştur. Sonbahar ve kış aylarında, hem tayın günlük ağırlık kazancı hem de kemiklerindeki mineral birikiminde yavaşlama görülmüştür. Buna neden olarak yeşil padoklardan yararlanabilme, günlerin uzunluğu veya kendi isteği ile koşma gibi hareket olanaklarının da söz konusu değerlerdeki azalmayı etkilemiş olabileceği düşünülmektedir. Dengeli beslenme programı uygulanması, her yaştaki yarış atının sağlıklı ve yüksek performansta olması için kaçınılmaz bir zorunluluktur. Tayın beslenmesi, anne karnında iken gebe kısrak aracılığı ile başlar. Kısrağın beslenme şekli, doğacak tayın gelecekteki beden büyüklüğü ile iskelet sisteminin sağlığını doğrudan etkileyecektir. Gebe kısrakların yeterli ve dengeli beslenmesi, tayın büyümesinin yaklaşık dörtte üçünün gerçekleştiği gebeliğin son üç ayında çok önemlidir. Kısrak ve dolayısıyla taşıdığı tay için en başta gelen besin maddeleri protein, karbonhidrat, aminoasitlerden lizin ve metiyonin, minerallerden kalsiyum, fosfor, sodyum, potasyum, bakır, magnezyum, çinko, demir ile A, C, D ve K vitaminleridir. Tayın her gün tükettiği yemin içinde tüm besin maddelerinden yeteri kadar varsa, büyüme hızı aldığı enerji miktarına bağlıdır. Bu yüzden kuru ot veya çayır otu gibi kaba yemler ile yulaf, arpa ve diğer taneli yemler gibi konsantre yemlerin karışımıyla tayın gereksinim duyduğu günlük enerji miktarı karşılanırsa ideal büyüme oranı elde edilebilir. Her gün yaşama payı ve büyümesi için gereken enerjiyi aldığından emin olunmalıdır. Doğumdan sonraki ilk iki ay içinde kısrağın sütü, tayın yeterli hızda büyümesi için gereken enerji ve proteini kapsar. Erişkin ağırlığı yaklaşık 450 - 500 kg olacak bir İngiliz tayının, doğumdan sonra ilk hafta içinde beden ağırlığını 1 kg arttırmak için ortalama 9 kg süt içmesi gerekir. Bir aylık olduğunda, 1 kg canlı ağırlık artışı için 13 kg, iki aylık olunca 15 kg süte gereksinimi vardır. Kısrak sütünün yetersiz kaldığı durumlarda, süt ikame tozları ve vitamin - mineral katkıları gibi destekleyici besin kaynakları verilebilir. Bazen tayın normalden uzun süre süt emdiği ve annesinin yemine ortak olmak istediği görülür. Eğer tay, anne sütü ile doymuyorsa bu tip davranışlar gösterebilir. Tay düzenli olarak kilo aldıkça, kendi kendine ot ve tahıl tanelerini ağzına alıp çiğnemeye çalışacak ve yeni yemlere uyum sağlayacaktır. Ona sunulan her yeme alışması zamana bağlıdır. Annesinin davranışlarını taklit ettiği gibi, beslenme alışkanlığı da anneye benzer. Tay beslenmesinde rasyonun içerdiği kalori miktarı çok önemlidir. Gereğinden az olursa tayın büyümesi yavaşlar, ihtiyaçtan fazla enerji taşıyan yemler ise tayların büyüme döneminde normalden hızlı gelişmelerine ve bu istenmeyen büyüme sonucu kas - iskelet sistemi hastalıklarına yol açabilir. Bu nedenle süt emen taylara, ihtiyaçları bilinmeden serbest biçimde istedikleri kadar tüketebilecekleri tahıl karmaları ve yem katkıları verilmesi doğru değildir. Bunun yerine, kısrağın beslenmesinin yanı sıra, içerdiği kalori ve diğer besin maddeleri hesaplanmış, kapsamı bilinen yem katkıları ölçülü miktarda taya verilebilir. Süt veren kısrağa ve tayına günde en az iki kez birlikte yem verilmelidir. İdeal öğün sayısının 3 veya 4 olması da önerilmektedir. Mükemmel, iyinin düşmanıdır... Voltaire

RkJQdWJsaXNoZXIy ODAzNjM=