Kent merkezi Piazza Del Campo’nun çevresinde her yıl yerli ve yabancı on binlerce seyircinin eşliğinde gerçekleştirilen yarışlar, Siena Kenti’nin adeta sembolü haline gelmiş durumda. Palio Di Siena ya da Türkçe karşılığı ile Palio yarışlarının kökenine dair çeşitli inanışlar bulunsa da bu gelenek temelde kentin kurucuları Senius ve Aschius’un at üzerinde Romulus’un şerrinden kaçışlarıyla ilişkilendiriliyor. Kardeşlerin hayatlarını kurtaran siyah ve beyaz atları onurlandırmak adına renklerini kentin flamasına veren yerel halk bütün bir sene boyunca hazırlandıkları yarışları büyük bir heyecanla bekliyor. Palio Di Siena’nın kökeni yarışların gerçekleştirildiği Piazza Del Campo Meydanı’nın tarihi ile paralellik gösteriyor. İlk olarak 1232 yılında yapılan etkinlikte o dönemki biniciler atların yanı sıra boğa ve eşeklerin üzerinde de mücadele verebiliyorlardı. Yarışların günümüzde bilinen haliyle verilen ilk startı ise 1650 yılına tarihleniyor. Palio koşuları bu yönüyle Avrupa’nın halen faal olan en eski at yarışı organizasyonlarının arasında yer alıyor. Siena Kenti “Contrada” adı verilen toplam 17 bölgeden oluşuyor. Her biri farklı bir hayvanı simgeleyen özel renklere ve flamalara sahip bu bölgeler kendileri için büyük bir prestij kaynağı olan mücadeleden galibiyetle ayrılıp o senenin en iyisi olmak için canla başla çalışıyorlar. Contradalar Palio yarışlarına öylesine önem veriyor ki geçmiş dönemde elde ettikleri başarıları sergilemek için her birinin özel müzeleri bulunuyor. Bu müzelerde sergilenen en eski eser ise 1719 yılında Aquila “Kartal” Bölgesi’nin kazandığı yarışa ait flama olarak göze çarpıyor. Palio Di Siena’da modern at yarışlarında olduğu gibi katı kurallar bulunmuyor. Koşular esnasında tek dikkat edilen husus bir jokeyin pistte mücadele veren başka bir atın kontrolüne müdahale etmemesi oluyor. Yarış esnasında at jokeyini düşürmüş olsa bile bitiş çizgisini en önde geçmeyi başardığı takdirde kazanmış sayılıyor. Bunun haricinde bölgeler arasında birbirlerinin jokeylerini kaçırıp yarış gününe kadar alıkoyma gibi sembolik ve bir o kadar absürt durumlara rastlamak son derece olağan karşılanıyor. Yarışlar 10’ar atın katılımıyla 2 Temmuz ve 16 Ağustos’ta olmak üzere senede 2 defa gerçekleştiriliyor. Mücadeleye katılacak atlar ve contradalar halka açık bir biçimde kura yöntemiyle belirleniyorlar. Temmuz ayındaki koşuya kayıt olamayan bölgeler ise Ağustos’taki mücadelede boy göstermeye hak kazanıyorlar. Kentte tam bir festival havası estiren Palio Di Siena’nın gerçekleştirileceği günün öncesinde her bölge kendi topluluğuna özel olarak açık hava yemekleri tertipliyor. Koşunun start alacağı günün sabahında ise saat 8’de piste çıkacak tüm jokeyler için toplu ayin gerçekleştiriliyor. Öğlen saat 3’te bu sefer contradaları temsil edecek atlar bölgelerindeki kilise bünyesinde kutsanıyor ve sonrasında geleneksel resmigeçit faslına geçiliyor. Koşu öncesinde atların piste alışması için 6 deneme turu atılıyor ve ardından sıra esas mücadeleye geliyor. Palio koşularında modern at yarışlarında olduğu gibi bir starting box bulunmuyor. Bunun yerine geleneksel olarak uzun bir halat kullanılıyor. Bu sebeple yarışta boy gösterecek atların hizalanıp koşunun başlaması dakikalarca sürebiliyor. Mücadele başlangıcından itibaren 60 ila 90 saniye süren toplam 3 turda tamamlanıyor. Kazanan safkanın jokeyine temsil ettiği bölge adına yarışlara da ismini veren “Pallium” adı verilen ipekten bir flama takdim ediliyor. Koşu sonrasında pistten muzaffer bir edayla ayrılan contradanın muazzam sevinci görülmeye değer kareler ortaya çıkarıyor. Palio Di Siena, gerçekleştirildiği her yıl aynı şehre mensup fakat farklı bölgeleri temsil eden insanlar arasında tatlı bir rekabete yol açsa da kent dokusundaki bütünleştirici etkisiyle sosyal bağlamda da büyük bir rol üstleniyor. Geçmiş ile gelecek arasında köprü vazifesi gören Remus’un torunlarının bu köklü geleneği at yarışlarının insan yaşamındaki birleştirici etkisini bir kez daha gözler önüne seriyor. KAZANAN CONTRADA COŞKUSUNU AT VE JOKEYI BIRLIKTE YAŞIYORLAR... 49 TJK’NIN SESİ EYLÜL 2022
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAzNjM=